Steeds meer erfenissen met schulden

Netwerk Notarissen en het Centrum voor Notarieel Recht van de Radboud Universiteit Nijmegen constatren na onderzoek dat met een eenvoudige aanpassing in de wet, erfgenamen beter kunnen worden beschermd tegen schulden van een overledene.
Steeds meer erfenissen met schulden

Steeds meer erfenissen met schulden

Erfgenamen besluiten steeds vaker om een erfenis ‘beneficiair’ te aanvaarden om niet voor de schulden van de overledene op te draaien. Dit jaar wordt een stijging verwacht van 13% ten opzichte van 2011.
De onderzoekers presenteren donderdag aan de Tweede Kamercommissie voor Justitie hun rapport 'Erven zonder financiële zorgen'. In dit rapport laten de onderzoekers zien dat het mogelijk is met eenvoudige aanpassing van de wet nietsvermoedende en niet kwaadwillende erfgenamen beter te beschermen.

Beneficiair aanvaarden kan vaak niet meer

De huidige wet biedt erfgenamen niet genoeg bescherming, constateren de onderzoekers. “Het knelpunt is dat de wet zegt dat als iemand zich al als ‘erfgenaam’ heeft gedragen, hij niet meer beneficiair kán aanvaarden”, zegt Lucienne van der Geld, juridisch directeur van Netwerk Notarissen en als docent verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen. In de praktijk gebeurt het vaak dat erfgenamen door hun gedrag een erfenis onbewust ‘zuiver’ aanvaarden. “Bijvoorbeeld door rekeningen te betalen of spullen van de overledene weg te gooien. Dan is er geen weg meer terug. Als er dan meer schulden dan bezittingen zijn, moeten deze erfgenamen uit hun eigen portemonnee bijbetalen.”

Schuldeisers worden er beter van

Een tweede knelpunt is volgens het rapport dat zuivere aanvaarding ervoor zorgt dat schuldeisers van de overledene er na het overlijden van iemand met schulden op vooruit gaan. “Zij kunnen namelijk de erfenis aanspreken voor de schuld én ook het eigen vermogen van de erfgenamen. Na een overlijden kunnen schuldeisers dus in een betere positie komen dan daarvoor”, zegt Van der Geld.

Knelpunten wegnemen

Als de politiek iets wil doen aan de knelpunten rond het aanvaarden van een erfenis en de gevolgen daarvan, dan kan dat volgens de onderzoekers met een eenvoudige ingreep in de wet. De onderzoekers presenteren in het rapport drie routes om te laten zien dat die de knelpunten kunnen worden weggenomen.

Ten eerste kan in de wet worden vastgelegd dat de gevolgen van beneficiaire aanvaarding voor álle erfgenamen gelden. Een erfenis wordt dan automatisch geaccepteerd onder de voorwaarde dat er na het betalen van de schulden nog wat van overblijft.

Ten tweede kan er een termijn in de wet komen waarbinnen gedragingen van erfgenamen er niet toe leiden dat ze schulden van de overledene met hun eigen vermogen moeten bijpassen.

Een derde mogelijkheid is dat erfgenamen een alsnog de mogelijkheid krijgen om via de kantonrechter beneficiair te aanvaarden als er bij het afwikkelen van de erfenis onverwachts een schuld opdoemt.

Volgens de onderzoekers is de politiek nu ‘aan zet’ om te beslissen of en zo ja op welke manier erfgenamen beter kunnen worden beschermd. De tendens is dat, mede door de financiële crisis en de vastzittende woningmarkt, er steeds vaker schulden in erfenissen zitten. Uit een steekproef bij een aantal rechtbanken blijkt dat er steeds meer beneficiaire aanvaardingen worden geregistreerd. In 2011 was er een stijging van 9,7% ten opzichte van 2010; in 2012 lijkt de trend verder door te zetten en wordt een stijging van 13% ten opzichte van het jaar ervoor verwacht.

(bron: NNCO.nl)